انواع عایق
انواع عایق از نظر جنس
عایق‌ها را از مواد مختلف می‌سازند. بیشتر موادی که از آن‌ها در عایق‌کاری استفاده می‌شوند از مشتقات نفتی هستند. یکی از این موارد دو ماده قیر و آب در کنار هم است. نام این امولسیون که قیرآبه است، این ماده را ساختند که بتوانند در جایی که قیر را نمی‌توان گرم کرد، از مزایای عایق‌کاری قیر در انواع ورق و لوله بهره ببرند. ترکیب قیر با گونی نوع دیگر عایق رطوبت است. این عایق پرکاربردترین عایق در ایران است. در پشت‌بام منازل این ترکیب بسیار زیاد دیده می‌شود. متریال پرکاربرد دیگر در عایق‌های به خصوص رطوبتی قطران است. قطران قطعه‌های سیاه‌رنگی است که حاصل سرد کردن بخار حاصل از حرارت دادن ذغال‌سنگ ساخته می‌شود. این ماده ممکن است هنگام ترکیب با آب باران برای گیاهان و محیط زیست خطرناک باشد، بنابراین باید هنگام استفاده از آن دقت نمود.
مواد پیش‌ساخته هم در عایق‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین این مواد پشم شیشه است. این مواد معمولا از ترکیب قیر و مواد پلیمری ساخته می‌شود. ورق آلومینیوم هم گاهی برای عایق کردن نور و حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد. پرایمر (آستر) نوع دیگری از مواد است که می‌تواند عایق اجسام باشد. پایه این مواد معمولا از قیر و رزین و سایر افزودنی‌ها ساخته می‌شود. از مزایای این دسته از مواد، حالت مایع بودن و قابلیت اسپری و مالیدن با قلم‌مو است. مالیدن این ماده روی سطوح باعث جلوگیری از نفوذ رطوبت و مانع زنگ‌زدگی می‌شود.
ماستیک‌ها که معمولا از پایه قیر و پلیمر و رزین‌ها ساخته می‌شوند ماده عایق‌کاری هستند. بتن و فلز و چوب و… سطوحی هستند که از این عایق‌کاری در آن‌ها ممکن است، استفاده شود. این ماده بیشتر سطوح را در برابر خطرات شیمیایی محافظت می‌کند. سیلرها که جز خانواده رنگ‌ها هستند دیگر کاندیدای محافظت از سطوح در برابر خطرات بیرونی است. این عایق علاوه بر محافظت در برابر زنگ‌زدگی، از خطراتی که نور آفتاب هم دارد نیز محافظت می‌کند. عایق‌های پلیمری علاوه بر عایق رطوبت، عایق حرارت هم هستند. این مواد که به صورت ورقهای مورد استفاده قرار می‌گیرند، در درزهای در و پنجره هم پرکاربرد هستند. عایق‌های ساخته شده بر پایه سیمانی هم بعد از خشک شدن از ورود حرارت و انرژی به خوبی محافظت می‌کنند.
انواع عایق کاری از نظر انرژی
در دنیای امروز صرفه‌جویی در انرژی به یک ضرورت تبدیل شده است. یکی از ارکان‌های صرفه‌جویی در انرژی استفاده از عایق‌های انرژی است. جلوگیری از هدررفت انرژی در سقف، کف و دیواره‌های یک سازه همگی در این امر تاثیرگذار هستند. عایق‌های انرژی انواع مختلف دارند. موادی مانند پشم و خزه طبیعی انواع حیوانات و پارچه‌های ضخیم می‌تواند تا ۵۵ درصد در مصرف انرژی چه در سیستم‌های سرمایشی و چه در سیستم‌های گرمایشی صرفه‌جویی کرد. در واقع این مواد بسته‌های هوا در ساختار خود نگه می‌دارند و چون هوا یک عایق بسیار مناسب انرژی است باعث جلوگیری از انتقال گرما می‌شود.
عایق‌های حجیم نوعی عایق انرژی هستند که میلیون‌ها حباب ریز هوا را در خود نگهداری می‌کنند. این عایق انتقال گرما از طریق رسانش و تابش را کاهش می‌دهد. عایق‌های انعکاسی نوعی از عایق‌ها هستند که گرما را با بازتاب منتقل می‌کند. عایق سیلیکات هم نوعی عایق حرارتی ساخته شده از اکسید فلزات کلسیم و ذرات سیلیکا و منیزیم و آلومینیوم است. این عایق در برابر شوک‌های حرارتی مقاوم است و در محیط‌های دارای دمای بسیار بالا پرکاربرد است. الیاف آزبستی دیگر نوع عایق انرژی است. این ماده داری ساختار بلوری و به شکل رشته‌ای است و در محیط‌های با خطر بالای حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از ترکیب اتیلن و پروپیلن و داین EPDM به وجود می‌آید. این ماده به عنوان عایق در مناطق سردسیر پراستفاده است. این عایق به شدت در برابر انواع مواد خورنده و خطرناک مقاوت بالایی دارد. توصیه می‌شود، ترکیب اتیلن و پروپیلن در عایق کردن سطوح در محیط نفتی استفاده نشود. تکنولوژی نانو نیز در این صنعت کاربرد دارد؛ عایق میکرو گویچه سرامیکی عایقی است که با تکنولوژی نانو ساخته شده است. این ماده که از نانوسرامیک ساخته شده، مقاومت بالایی در برابر نور خورشید و اشعه ماورای بنفش دارد. فوم PVC یک عایق بسیار قوی صوتی و حرارتی است. این عایق در برابر نفوذ بخار و رطوبت مقاومت بسیار بالایی دارد. این فوم پلیمری در برابر سایر هم‌خانواده‌هایش مقاومت بیشتری نسبت به حریق دارد.
عایق‌های سلولوزی ساخته شده از الیاف شبیه کاغذ دیگر عایق انرژی موجود در بازار است. این محصول حاصل ترکیب پایه کاغذ با مواد چسبنده است. این عایق مقاومت بالایی در برابر آتش‌سوزی دارد و می‌تواند بسته‌های هوای بیشتری در خود نگهداری کند. پشم سنگ ساخته شده از سنگ‌های بازالت هم یک نوع عایق است. این محصول علاوه بر عایق انرژی، عایق حشرات موذی، انگل، قارچ و… هم است.
عایق کاری ساختمان
یکی از مهم‌ترین کاربرد عایق‌کاری، در ساختمان‌ها است. همانطور که اشاره کردیم، عایق در ساختمان سبب بهره‌وری بیشتر از انرژی می‌شود و دوام لوله‌ها و ورقهای استفاده شده در ساختمان را بالا می‌برد. همچنین عایق می‌تواند جلوی حریق در ساختمان را بگیرد. حتی برای ایجاد آسایش و کاهش صداهای آزاردهنده از عایق‌کاری استفاده می‌کنند. جلوگیری از نفوذ رطوبت و مقاومت در برابر خطرات شیمیایی عمر سازه را بالا می‌برد.
با عایق‌کاری یک ساختمان می‌توان با صرف انرژی یکسان نسبت به حالت استفاده نکردن از عایق، در زمستان خانه را پنج درجه بیشتر گرم کرد و در تابستان خانه را ۱۰ درجه بیشتر خنک نگه داشت. تقریبا تمام انواع عایق‌هایی که تا الان معرفی کردیم، در ساختمان کاربرد دارند. بنابراین سازنده‌های خانه و مراکز تجاری برای عایق‌کاری دستشان باز است. عایق کردن سطوح علاوه بر مزایای زیادی که دارد و توصیه می‌شود، از نظر قانونی لازم‌الاجرا است. طبق مبحث نوزدهم مقررات ساختمان باید مقاومت حرارتی و صرفه‌جویی در ساختمان وجود داشته باشد.
